Bal Sangopan Yojana : मित्रांनो, महाराष्ट्र शासनाने क्रांतिज्योती सावित्रीबाई फुले बाल संगोपन योजना सुरू केली आहे. या योजनेचा उद्देश म्हणजे निराधार, अनाथ, बेघर, आपत्तीग्रस्त व आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत मुलांना सुरक्षित वातावरणात संगोपन व शिक्षण मिळावे. पालकांचे निधन, घटस्फोट, गंभीर आजार, कारावास किंवा अपंगत्व यांसारख्या परिस्थितीत अनेक मुलांचे बालपण संकटात सापडते. या मुलांना संस्थात्मक आश्रयाऐवजी पर्यायी कुटुंब व्यवस्था उपलब्ध करून देणे हा योजनेचा मुख्य हेतू आहे.
या योजनेअंतर्गत ० ते १८ वयोगटातील पात्र मुलांना निवडलेल्या स्वयंसेवी संस्थांच्या माध्यमातून संगोपन, शिक्षण व सर्वांगीण विकासासाठी सहाय्य दिले जाते. मुलांच्या देखरेखीसाठी शासनाकडून अनुदान दिले जाते. लाभ घेण्यासाठी पात्र मुलांची यादी संबंधित जिल्हा महिला व बालविकास अधिकारी यांच्या मार्फत निश्चित केली जाते.
ही योजना ग्रामीण व शहरी भागातील वंचित मुलांसाठी जीवन बदलणारी ठरत आहे. स्वच्छता, आरोग्य, शिक्षण व पोषण याबरोबरच त्यांना सुरक्षित वातावरणात वाढण्याची संधी मिळते. समाजातील असुरक्षित मुलांना आधार देऊन त्यांना उज्ज्वल भविष्य देणे, हीच या योजनेची खरी ताकद आहे.
योजनेचा उद्देश व पार्श्वभूमी
या योजनेचा मुख्य हेतू म्हणजे निराधार व वंचित मुलांना सुरक्षित वातावरणात संगोपन व शिक्षण उपलब्ध करून देणे. पालकांचे निधन, घटस्फोट, कारावास, गंभीर आजार किंवा अपघातामुळे संकटग्रस्त झालेल्या मुलांना पर्यायी कुटुंब व्यवस्था देऊन त्यांच्या शिक्षण, आरोग्य व समाजातील सन्मानाने जगण्यासाठी मदत केली जाते.
पात्रता निकष
- ० ते १८ वर्षे वयोगटातील मुले.
- पालकांचे निधन झालेले किंवा गंभीर आजाराने ग्रस्त पालकांची मुले.
- घटस्फोट, कारावास, अपंगत्वामुळे पालक मुलांचे संगोपन करू न शकणारे प्रकरणे.
- बेघर, निराधार व अनाथ मुले.
- ही मुले दत्तक दिलेली नसावीत.
- लाभार्थी गट
- अनाथ मुले
- एक पालक असलेली मुले
- एचआयव्ही, कॅन्सर, कुष्ठरोग, मानसिक आजार इ. ग्रस्त पालकांची मुले
- कारावासात शिक्षा भोगत असलेल्या पालकांची मुले